ปัญหาหลักอยู่ที่ “ระบบ” ไม่ใช่ตัวโค้ช Japan Way คือ “โครงสร้าง”ไม่ใช่ตัวโค้ช The Columnist by หัวหน้าโบ้
วันที่ 23 สิงหาคม 2568 มีข่าวว่า ซาโยนาระ ไปแล้วอีกคน สำหรับ ฟุโตชิ อิเคดะ กุนซือชาวญี่ปุ่น ที่แยกทางกับ ชบาแก้ว หลังได้เพียงอันดับ 4 อาเซียน ที่ประเทศเวียดนาม แต่อีกเหตุผลใหญ่ๆ คือ ทีมชาติไทย ตกรอบการแข่งขันรอบคัดเลือกชิงแชมป์เอเชีย
ไม่สามารถผ่านเข้าสู่ทัวร์นาเมนต์ใหญ่ในปี 2026 และศึกฟุตบอลโลกหญิง 2027 ที่ประเทศบราซิลได้ตามเป้าหมายที่วางไว้ และหลังจากนั้นไม่นาน “มาดามแป้ง” นวลพรรณ ล่ำซำ ต้องรีบออกมาแถลงข่าว แสดงความเสียใจอย่างสุดซึ้ง เพราะก็คงหวังเอาไว้มากๆ กับทีมฟุตบอลหญิงที่เคยไปฟุตบอลโลกมาแล้ว 2 สมัยตอนที่เธอเป็นผู้จัดการทีม
มกราคม 2025 “มาดามแป้ง” เปิดตัว ฟูโตชิ อิเคดะ คุมฟุตบอลหญิงทีมชาติไทย ถือว่าตาถึง สร้างเซอร์ไพรส์ มากๆนะ ในการดึง อิเคดะ มาได้ เรื่องนี้วงการฟุตบอลหญิงทั้งญี่ปุ่น และในเอเชีย ต่างเป็นที่น่าจับตามองเป็นอย่างมาก เพราะ อิเคดะ พกดีกรีโค้ชฟุตบอลหญิงที่เรียกว่า “ระดับโลก”
อิเคดะ พาทีม ญี่ปุ่น คว้าแชมป์ AFC U-19 Championship 2017 และต่อด้วยการพาทีมสร้างประวัติศาสตร์คว้าแชมป์ U-20 World Cup 2018
ปี 2021 เป็นโค้ชทีมชาติญี่ปุ่น ชุดใหญ่ พาทีมเข้าไปถึงรอบก่อนรองชนะเลิศใน FIFA Women’s World Cup 2023 และพาทีมผ่านเข้าถึงรอบ 8 ทีมสุดท้าย โอลิมปิกเกมส์ 2024 ที่ปารีส
มีชื่อเข้าชิงรางวัล The Best FIFA Women’s Coach ประจำปี 2024 ของ (ฟีฟ่า) ในฐานะโค้ชจากทวีปเอเชียเพียงคนเดียว
ทำไมโค้ชโปรไฟล์ดีจากญี่ปุ่นถึงไม่ประสบความสำเร็จกับทีมชาติไทย?
ในรายของ อิเคดะ โค้ชญี่ปุ่นเก่งจริงไหม ถ้าดูผลงานก็ระดับพาทีมแชมป์โลก ทำไมมาตกม้าตายกับ การทำทีมชาติไทย
เอาจริงๆสาเหตุ เมื่อมาเจอ “พื้นฐานโครงสร้างฟุตบอลหญิงไทย” ที่ยังไม่พร้อม ปีๆนึงจัดแข่งกัน 3-4 เดือน และมีแค่ 8 ทีม ก็ชัดแล้วว่า จำนวนผู้เล่นน้อย และ ฐานเยาวชนไม่กว้าง จะให้มีตัวเลือกเยอะๆ มีคุณภาพดีก็ลำบาก
ศักยภาพนักเตะ ไม่ถูกดึงออกมาเต็มที่ ด้วยคุณภาพการแข่งขันที่ยังไม่ดีพอ แตกต่างจากญี่ปุ่นเลือกนักเตะจากฐานเด็กและเยาวชนจำนวนมหาศาล
โครงสร้างสนับสนุนยังไม่ครบวงจร ขาดการสนับสนุนด้านโภชนาการ ฟิตเนส กายภาพบำบัด การวิเคราะห์ข้อมูล ฯลฯ
ต่อให้โค้ชดีแค่ไหน แต่ถ้าองค์ประกอบรอบตัวไม่พร้อม ก็ยากจะเห็นผลลัพธ์ในระดับนานาชาติ
การเปลี่ยนโค้ชบ่อย หรือไม่มี “แผนระยะยาว” สำหรับฟุตบอลหญิง → ทำให้ทุกครั้งที่โค้ชใหม่เข้ามา ต้องเริ่มสร้างใหม่แทบทั้งหมด หรือ จริงแล้วเราไม่ได้มีระบบ ที่แข็งแรงพอ
ลองเข้าไปอ่านใน วิถีแห่งญี่ปุ่นในฐานะปรัชญาฟุตบอลระดับชาติ ในเวปไซด์ JFA ว่าแกนหลักการพัฒนาฟุตบอล ญี่ปุ่นคืออะไร ผมจับใจความได้ว่า
JFA ได้ส่งเสริมแนวทาง “Quaternity” ซึ่งทั้ง 4 ส่วน ได้แก่
“การเสริมสร้างความแข็งแกร่งของทีมชาติ”
“การพัฒนาเยาวชน”
“การฝึกอบรมโค้ช”
“ระดับรากหญ้า”
จะต้องแบ่งปันความรู้และข้อมูลเดียวกัน
สุดท้ายอยากให้เข้าใจ ปัญหาหลักอยู่ที่ “ระบบ” ไม่ใช่ตัวโค้ช
Japan Way คือ “โครงสร้าง” ไม่ใช่ตัวโค้ช
